Centraal Museum

In Vredesnaam

De Vrede van Utrecht 1713

German Design Award 2016 (special)
European Design Award 2014 (zilver)

Precies 300 jaar nadat de Vrede van Utrecht werd gesloten, opende in het Centraal Museum Utrecht een tentoonstelling over dit onderwerp. Maar hoe vat je twee eeuwen van conflict en oorlog samen in 1 tentoonstelling? En hoe maak je de ingewikkelde weg naar vrede inzichtelijk ervan uitgaande dat niet iedereen zaalteksten leest?

Het uitgangspunt voor het ontwerp was dat vrede altijd over grenzen gaat: het stellen dan wel het opheffen ervan. Om het complexe verhaal toegankelijk te maken brachten we in elke zaal een tegenstelling aan, zoals ‘protestant-katholiek’, ‘overheersing-machtsevenwicht’, ‘persoonlijk gewin-overstijgend belang’. Hiermee werd het dilemma of conflict van de zaal meteen duidelijk. Daarbij werd elke tegenstelling aan een vraag gekoppeld met als doel de bezoeker actief bij het verhaal te betrekken  

In zowel het grafisch als ruimtelijk ontwerp werd het idee van grenzen doorgevoerd. Zo liep er door elke tegenstelling een grenslijn bestaande uit symbolen die betrekking hadden op het thema van de zaal. In de zalen zelf kwamen grenzen terug in de vorm van barrières, refererend aan fortificaties De hoge wanden werden gebruikt om een verdere context te geven van tijd, locatie en gebeurtenissen.

Op diverse plekken in de looproute bouwden we een keuzemoment in. Zo moesten bezoekers bijvoorbeeld een keuze maken tussen een protestantse of een katholieke poort, waarna men in een andere verhaallijn kwam. Een ander confronterend keuzemoment was die tussen leven en dood. De duistere route ‘dood en verderf’ kwam uit bij lugubere cijfers over oorlogsgeweld. ‘De weg naar vrede’ leidde naar de zaal over De Vrede van Utrecht.

Lees meer >
< Sluiten

ONTWERP 
Grafisch en ruimtelijk tentoonstellingsontwerp, 
4 animaties, werkplaats
LOCATIE 
De Stallen, Centraal Museum Utrecht
OPPERVLAK 
1100 m2 - 9 zalen
TE ZIEN 
11 april - 22 september 2013 
REALISATIE 
Landstra & De Vries, Technische Dienst Centraal Museum, Sterk Decoratie

centraal museum in vredesnaam vrede van utrecht 1713 nr 1 jpg

Bezoekers konden op diverse plekken in de looproute keuzes maken. De keuze voor een Protestantse of een Katholieke poort resulteerde in een andere verhaallijn.

centraal museum in vredesnaam tentoonstelling nr 4a jpg

De context van tijd en plaats waren af te lezen op de hoge wanden.

centraal museum in vredesnaam tentoonstelling nr 4b jpg

De zaalinrichting, gebaseerd op fortificaties, werkte als grens.

dvvd image 2 jpg

centraal museum in vredesnaam tentoonstelling nr 5a jpg

centraal museum in vredesnaam tentoonstelling stamboom animatie nr 1 1 jpg

De speciaal ontwikkelde stamboom-animatie die we maakten over de Spaanse Successie was een cruciaal element in de vertelling van de zaal over de Spaanse erfenis en de Spaanse Successie-oorlog.

dvvd image 3 jpg

dvvd image 4 jpg

centraal museum in vredesnaam tentoonstelling nr 7a jpg

Boven de lugubere en indrukwekkende slagveldarcheologie van Höchstadt waren de troepenbewegingen op het slagveld in animatie te zien.

centraal museum in vredesnaam tentoonstelling nr 8 jpg

centraal museum in vredesnaam tentoonstelling nr 10 jpg

De duistere route ‘dood en verderf’ kwam uit bij lugubere cijfers over oorlogsgeweld. ‘De weg naar vrede’ leidde naar de zaal over De Vrede van Utrecht.

centraal museum in vredesnaam tentoonstelling nr 11 jpg

Bij binnenkomst in de zaal over de Vrede zag men als eerste de poort van het Utrechtse Stadhuis waar de onderhandelingen hadden plaatsgevonden. Door de poort zag je de oorspronkelijke driepotige onderhandelingstafel.

centraal museum in vredesnaam tentoonstelling nr 13 jpg

De onderhandelingstafel vormde de inspiratie voor het ontwerp van de driepotige tafels waarin ook werd verwezen naar hedendaagse afzettingskruizen. Op de tafelbladen werden de belangrijkste feiten over de onderhandelingen uitgelegd m.b.v. landkaarten.

centraal museum in vredesnaam tentoonstelling nr 14 jpg

Na 25 jaar vrede ging het toch weer mis. In de overgang tussen de tentoonstelling en de Werkplaats zagen bezoekers in beeld belangrijke oorlogen en vredes tussen 1713 en heden

centraal museum in vredesnaam tentoonstelling nr 17 jpg

centraal museum in vredesnaam tentoonstelling nr 17a jpg

dvvd image 6 jpg

Bezoekers konden zelf met het thema vrede aan de slag in de werkplaats. (foto: Ernst Moritz)

centraal museum in vredesnaam tentoonstelling nr 16 jpg

Het onderhandelingsspel (foto: Ernst Moritz)

centraal museum in vredesnaam tentoonstelling nr 18 jpg

centraal museum in vredesnaam tentoonstelling nr 19 jpg

centraal museum in vredesnaam tentoonstelling nr 20 jpg

Werkplaats voor de Vrede: De Vreedzame Stad. (foto: Ernst Moritz)

ONTWERP 
Grafisch en ruimtelijk tentoonstellingsontwerp, 
4 animaties, werkplaats
LOCATIE 
De Stallen, Centraal Museum Utrecht
OPPERVLAK 
1100 m2 - 9 zalen
TE ZIEN 
11 april - 22 september 2013 
REALISATIE 
Landstra & De Vries, Technische Dienst Centraal Museum, Sterk Decoratie

© De Vrijer Van Dongen, 2024